Στον τομέα των λοιμώξεων ήλθε πρόσφατα να προστεθεί και ένας νέος κορωναϊός ο SARS-Cov-2 που προκαλεί την νόσο COVID-19. Αλλά ποίοι είναι οι κορωναϊοί;
Είναι ιοί που ανήκουν στην μεγάλη ομάδα των ιών και λόγω του σχήματός τους στο μικροσκόπιο που μοιάζουν με στεφάνη (κορώνα) ονομάζονται κορωναϊοί (coronavirus).
Ο πρώτος κορωναϊός περιγράφηκε το 1937 που απομονώθηκε από πτηνά (κοτόπουλα) που έπασχαν από οξεία βρογχίτιδα (λοίμωξη του κατωτέρου αναπνευστικού) σε μια φάρμα που ψόφησαν περίπου τα μισά από τις 10.000.
Στον άνθρωπο αναφέρθηκε λοίμωξη από coronavirus για πρώτη φορά το 1960.
Οι κορωναϊοί προσβάλουν τα πτηνά και τα θηλαστικά μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος.
Οι κορωναϊοί γενικώς προκαλούν κυρίως ήπιες λοιμώξεις στον άνθρωπο του τύπου του κοινού κρυολογήματος, παρά σοβαρές νόσους, συχνότερα τον χειμώνα και νωρίς την άνοιξη.
Τα συμπτώματά τους μοιάζουν με κοινό κρυολόγημα και ποικίλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι συμπτώματα κοινού κρυολογήματος συνήθως προκαλούν και άλλοι ιοί (ρινοϊοί κλπ).
Σπανιότατα κάποιοι κορωναϊοί μπορεί να προξενήσουν και θανάτους (SARS – MERS και τώρα SARS-CoV -2) και βαρύτερες λοιμώξεις.
COVID – 19
Ξεκίνησε από την Κίνα το 2019. Έκτοτε επεκτάθηκε σε πάρα πολλές χώρες και τελικώς χαρακτηρίστηκε ως πανδημία από τον Π.Ο.Υ.
Ο χρόνος επωάσεως είναι από 1 έως 14 ημέρες και είναι ο χρόνος που μεσολαβεί από την επαφή με τον ιό έως την εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου.
Το 50% θα εμφανίσει συμπτώματα από την επαφή με τον ιό σε 4-7 ημέρες και το 98% σε 12 ημέρες.
Μόνο ένα ποσοστό 1% θα εμφανίσει συμπτώματα μετά τις 14 ημέρες.
Επειδή είναι νέος ιός, με τις μελέτες που τρέχουν παγκοσμίως έχουμε πολλά να μάθουμε ακόμη.
Μετά την επαφή με τον ιό με τα έως τώρα δεδομένα 10-20% είναι δυνατόν να είναι ασυμπτωματικοί φορείς (δηλαδή χωρίς κανένα σύμπτωμα), περίπου 10-15% δυνατόν να εμφανίσει βαριά νόσο (δύσπνοια, πνευμονία) και να χρειασθεί νοσοκομειακή νοσηλεία.
Το μεγάλο ποσοστό 60-70% της νόσου COVID-19 θα εμφανίσει συνήθως συμπτώματα ήπιας έως μέτριας βαρύτητας ( πυρετός, βήχας και σπανίως πονόλαιμο, καταρροή, διαταραχές στην όσφρηση και διάρροια από το πεπτικό σύστημα).
Βεβαίως τα συμπτώματα της νόσου και η πορεία της ποικίλλουν από άτομο σε άτομο και εξαρτώνται από:
α) την ηλικία, β) αν υπάρχουν υποκείμενα νοσήματα (σακχαρώδης διαβήτης, παθήσεις καρδιάς, πνευμόνων, νεφρών, αυτοάνοσα κλπ)
Τα ηλικιωμένα άτομα και όσα έχουν κάποιο από τα προαναφερθέντα υποκείμενα νοσήματα θεωρούνται υψηλού κινδύνου και η θνητότητα αυξάνει έως και 10-15% περίπου.
Η μετάδοση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται κυρίως με τα σταγονίδια του αέρα (βήχας, φτέρνισμα) μέσω των βλεννογόνων (μύτη-στόμα-μάτια).
Η προφύλαξη γίνεται με την αποφυγή και απομόνωση των πασχόντων (καραντίνα) καθώς και η αποφυγή χώρων που συνωστίζονται πολλοί άνθρωποι που αυξάνουν τις πιθανότητες μετάδοσης του ιού.
Το καλό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με άφθονο νερό και σαπούνι ή αντισηπτικά και η αποφυγή της επαφής των χεριών με μύτη – στόμα – μάτια είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την πρόληψη και την εξάπλωση της ιώσεως. Η σωστή χρήση μάσκας είναι πολλή χρήσιμη.
Η πρόγνωση γενικά είναι καλή σε νέα άτομα χωρίς υποκείμενα νοσήματα με περίπου 0,5-1% θνητότητα, ενώ σε ηλικιωμένα με υποκείμενα νοσήματα μπορεί να φθάσει και σε 10-15%.
Από πλευράς θεραπείας δεν υπάρχει ειδική αντιϊική θεραπεία όπως άλλωστε και για πολλές ιώσεις.
Δοκιμάζονται διάφορα φάρμακα που το αποτέλεσμά τους θα φανεί στην πορεία.
Επίσης γίνονται πολλές προσπάθειες παγκοσμίως για την παρασκευή εμβολίων.
Συνιστάται θεραπεία των συμπτωμάτων (παυσίπονα, αντιπυρετικά κλπ), λήψη άφθονων υγρών, καλός αερισμός των χώρων, ανάπαυση και απομόνωση του πάσχοντος.
Τα ανωτέρω βέβαια ισχύουν για τους πάσχοντες που δεν χρειάζονται νοσοκομειακή θεραπεία.
Στους βαρέως πάσχοντες (δύσπνοια, πνευμονία) χρειάζεται νοσοκομειακή υποστήριξη.
